همشهری آنلاین؛ آخرین سفر رافائل گروسی به تهران اردیبهشت امسال بود. او که در این سفر قصد داشت با رئیس جمهور دیدار و گفتگو داشته باشد ناکام ماند و به سفری از اصفهان و شرکت در همایش انجمن هسته‌ای بسنده کرد و از ایران رفت. درست بیش از یکماه دیگر شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی قطعنامه‌ای علیه ایران تصویب کرد که به اذعان بسیاری از کشورهای عضو بیشتر جنبه سیاسی داشت تا فنی. اکنون بعد از چند ماه این دیپلمات آرژانتینی به تهران سفر می‌کند تا برخی از مقامات ارشد ایران از جمله رئیس جمهور، وزیر امور خارجه و رئیس سازمان انرژی اتمی دیدار و گفتگو کند، دیداری بنظر عادی در شرایط بسیار غیرعادی منطقه و جهان. اما تعاملات بین ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی در چند سال اخیر چگونه بوده است و گیر و جدل ایران و کشورهای غربی در موضوع پرونده اتمی و توافق هسته ای چیست؟
دلیل سفر گروسی به تهران چیست؟
بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران: سفر گروسی به تهران در بستر مشخصی انجام می‌شود و متوجه فضای منطقه و تحولات بین‌المللی هستیم. به عنوان عضو پایبند نسبت به تعهداتمان در آژانس تعهداتمان را جدی می‌گیریم و همواره اعلام کردیم آژانس و شخص مدیرکل انتظار می‌رود به دور از فشارهای سیاسی و فضاسازی‌های دیگران چه در منطقه و چه خارج از منطقه به صورت مستقل و حرفه‌ای کار خود را ادامه دهد و این روند جوابگو خواهد بود. گروسی در ایران با مقامات ارشد کشور هم دیدار و گفتگو خواهد داشت.
آیا سفر گروسی به آمدن ترامپ ربط دارد؟
از گروسی، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در نشست خبری پرسیده شد که پیروزی ترامپ چگونه می‌تواند روابط با ایران را تغییر دهد، گفت که روی کار آمدن یک دولت جدید معمولاً «تنظیمات و رویکردهای متفاوتی» را با خود به همراه دارد.وی اظهار کرد: «من قبلاً با دولت ترامپ کار کردم و همکاری ما سازنده بود. من پیش‌بینی می‌کنم که به روش مشابه ادامه یابد».
در خصوص سفر امروز خود به ایران، گروسی این سفر را پراهمیت خوانده و گفته است: «ضروری است که ما در اجرای بیانیه مشترک توافق شده با ایران در مارس ۲۰۲۳، پیشرفت اساسی داشته باشیم». آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تأکید کرد که دیدارهای گروسی در تهران بر مبنای گفتگوهای پیشین مدیرکل آژانس انرژی اتمی با وزیر خارجه ایران در حاشیه مجمع‌عمومی سازمان ملل در ماه سپتامبر صورت خواهد گرفت.
موارد اختلافی بین ایران و آژانس چیست؟
موضوع دو مکان از چهار مکان مورد ادعای این آژانس بین المللی انرژی اتمی
مباحث باقی‌مانده بین ایران و آژانس به دو مکان تقلیل پیدا کرده که سابق بر این درباره چهار مکان بود
چهار مکان ادعای آژانس شامل؛ مکان‌های به نام ورامین، تورقوزآباد در حومه تهران و آباده (یا بعدها آژانس از آن به عنوان مریوان یاد کرد) و آزمایشگاه جابر بن حیان
ادعا درخصوص یافت غبار مواد 84 درصد غنی شده که با ارائه پاسخ های ایران بسته شد
توقف اجرای کد ۳.۱ از طرف ایران که طبق یادداشت ارائه شده توسط تهران به دلیل نقض تعهدات طرف مقابل بود
تعلیق انتصاب برخی از بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی
ایران از آژانس و غرب چه می خواهد؟
بازگشت طرف های غربی به ویژه اروپا به تعهدات رفع تحریمی
برداشته شدن تحریم های منوط به پرونده هسته ای
برداشته تحریم های منوط به سال های بعد از خروج آمریکا از برجام سال 97 به بعد
مختومه شدن پرونده های مجهول درباره برنامه هسته ای ایران که از سوی اسرائیل و منافقین ساخته و پرداخته می شود
عادی شدن پرونده هسته ای ایران در شورای امنیت سازمان ملل طبق مفاد توافق هسته ای(برجام)
ایران درباره مکان های ادعای چه گفت؟
1-تورقوزآباد
تورقوزآباد در واقع یک مکان صنعتی است که شامل انواع انبارها و اماکن نگهداری مواد شوینده، مواد شیمیایی، مواد غذایی، پارچه و منسوجات، لاستیک و قطعات خودرو، لوله و اتصالات و برخی ضایعات صنعتی است. همان‌طور که بارها گفته شده محل موردنظر یک انبار ضایعات صنعتی است که جابه‌جایی کانتینر در آن یک فعالیت معمول بوده است. جابه‌جایی کانتینرها از یک مکان صنعتی به مکان دیگر که یک فعالیت معمول است نمی‌تواند دلیل محکمی برای هر ادعایی در نظر گرفته شود
2-لویزان - شیان
هیچ‌گونه ماده هسته‌ای و فعالیتی در مکان موسوم به لویزان - شیان وجود نداشته است.بیانیه مشترک ۴ مارس ۲۰۲۳ به طور مستمر توسط ایران اجرا شده است، با این حال، همان‌طور که به‌صراحت در بیانیه مشترک تأکید شده است، برای گام‌های بعدی باید روش‌های انجام کاری (مدالیته‌هایی) بین ایران و آژانس توافق شود.
3-بازرسان:
حق انتصاب و لغو انتصاب بازرسان آژانس در ماده 9 موافقت‌نامه پادمان جامع ایران (INFCIRC/214) به رسمیت شناخته شده است. در این زمینه، ایران پاسخ نهایی خود را طی نامه‌ای از سوی جناب آقای اسلامی معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی به جناب آقای گروسی ارائه کرده است که باید مورد احترام آژانس قرار گیرد. در حال حاضر تعداد کل ۱۲۰ بازرس منصوب شده در اختیار آژانس در جمهوری اسلامی ایران است
غربی ها بدنبال چه هستند؟
برجام پلاس: مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در نشستی گفت، توافق هسته‌ای «برجام» به دلیل آنکه هیچکس آن را دنبال نمی‌کند، دیگر معنایی ندارد. او بعدها صحبت خود را در نشستی دیگر تکمیل و خواسته اصلی غرب و خود را بیان کرد. مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکید کرد: باید تلاش کنیم برنامه هسته‌ای ایران را دوباره در چارچوب توافق شده قرار دهیم؛ اما در نسخه‌ای به‌روزتر!
چرا آژانس به باز کردن موضوعات هسته‌ای مختومه روی آورده است؟
- آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تازه‌ترین گزارش خود درباره ایران، مدعی شده چون اندازه‌گیری مواد هسته‌ای در آزمایشگاه جابربن حیان در گذشته «تقریبی» و غیردقیق بوده، خواستار بررسی مجدد این موضوع و انجام اندازه‌گیری‌های «دقیق» است
- در نامه مورخ ۲۲ مه ۲۰۲۴، آژانس از ایران درخواست کرد که آزمایش‌های تولید اورانیوم فلزی که از سال ۲۰۰۳ به طور مداوم مورد راستی‌آزمایی قرار داشته است را مجدداً ارزیابی کند
- ایران این درخواست را فاقد مبنای حقوقی و مغایر با توافق ۲۹ فوریه ۲۰۲۴ میان ایران و آژانس دانسته است. در عین حال ایران برای توضیح دلایل غیرحقوقی بودن این درخواست به اعضای شورای حکام آژانس اعلام کرده بود
میزان مواد غنی شده ایران چقدر است؟
دیدبان هسته‌ای سازمان ملل در گزارش فصلی خود اعلام کرد بر اساس گزارش‌های تغییر موجودی ایران، آژانس کل ذخایر اورانیوم غنی‌شده 60 درصد را شامل 164.7 کیلوگرم (افزایش 22.6 کیلوگرم نسبت به ماه مه) و 813.9 کیلوگرم 20 درصد (افزایش 62.6 کیلوگرم نسبت به ماه می 2024) برآورد کرده است.
گزارش فصلی گروسی درباره برنامه هسته‌ای ایران چه بود؟
ذخایر اورانیوم ایران تا خلوص ۲۰درصد و ۶۰درصد همچنان رو به افزایش است.
ایران تعداد آبشارهایی را که برای تولید «یواف۶» (UF) استفاده می‌کند، افزایش داده است.
عدم‌اجرای پروتکل الحاقی در 3سال گذشته
عدم‌بازرسی آژانس از تولید سانتریفیوژها و موجودی آنها، روتورها و بیلوزها، آب سنگین و کنسانتره سنگ
ایران اعلام کرده که اجرای کد اصلاحی۳/۱ را به تعلیق درآورده است.
روند غنی‌سازی اورانیوم ایران ادامه دارد.
اختلافات کلیدی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنان به قوت خود پابرجاست.
ذخایر اورانیوم ایران با خلوص ۶۰درصد حدود۲۲.۶کیلوگرم افزایشیافته است.
تهران در مجموع ۱۶۴.۷کیلوگرم مواد غنی‌شده با خلوص 60درصد دارد
آژانس چند قطعنامه سیاسی علیه ایران صادر کرد؟
- 18خرداد سال 1401
- 26 آبان 1401
- 16خرداد 1403
پاسخ ایران چه بود؟
ایران رسما اعلام کرد 2دوربین بازرسی آژانس را به‌دلیل قطعنامه سیاسی خاموش می‌کند.
دستور قطع دوربین‌های فراپادمانی، دستگاه اندازه‌گیری بر خط سطح غنا OLEM و فلومتر آژانس
گروسی: ایران۲۷ دوربین نظارتی آژانس مربوط به تاسیسات تهران، نطنز و اصفهان را خاموش کرد.
ایران بعد از این دیگر اطلاعات دوربین‌ها را در اختیار آژانس قرار نداد.
تسریع در تولید و نصب نسل‌های جدید سانتریفیوژ ازجمله IR-6و IR-4 و IR-2m
آغاز غنی‌سازی اورانیوم 60درصد با سانتریفیوژهایIR6 در فردو و غافلگیری غربی‌ها
آغاز روند تعویض ماشین‌های سانتریفیوژ نسل اول با ماشین‌های پیشرفتهIR6 در فردو
آغاز روند تجهیز سالن B (واحد یک) با ظرفیت۸ زنجیره جدید
افزایش غنی‌سازی۶۰درصد در مجتمع شهید احمدی‌روشن (نطنز)
بازبینی و گازدهی 2آبشار دیگرIR2 و IR4 در سایت نطنز
گازدهی به 2زنجیره جدید از ماشین‌های پیشرفته نوع IR2 و IR4
شروع پسیواسیون 2زنجیره دیگر از نوعIR2 و IR4
آغاز روند راه‌اندازی واحد B1000 با ظرفیت۸ واحد
تعویض سانتریفیوژهایIR1 در فردو با IR6
تجهیز سانتریفیوژهایIR6 در بال B تاسیسات فردو که 9برابر نسل اول سانتریفیوژها توان دارد.
افزایش ذخایر اورانیوم۶۰درصدی به بیش از ۲۲کیلوگرم براساس گزارش رویترز
نصب تأسیسات آبشار سانتریفیوژ جدید در تاسیسات فردو
لغو مجوز بازرسی چند بازرس «غیر مطلوب» آژانس در پاسخ به بیانیه شدیداللحن تروئیکای اروپا
نظر شما